Szalowanie to pojęcie używanie w budownictwie, określające wykonanie rodzaju formy, która nadaje kształt wylewanej mieszance betonowej. Szalunków używa się więc przy wszelkich pracach budowlanych, gdzie masę betonową trzeba odpowiednio uformować i zabezpieczyć, dopóki nie stężeje. Szalowanie ogrodzenia stosowane jest przy stawianiu fundamentów, podmurówek, wylewanych płotach betonowych, a także przy produkcji prefabrykatów.

Szalowanie ogrodzenia przy stawianiu fundamentów

Szalowanie ogrodzenia jest konieczne przy stawianiu fundamentów, aby rozkopana ziemia nie osuwała się, a betonowy fundament miał jednakową szerokość, co jest nie bez znaczenia przy budowie ciężkich ogrodzeń i wpływa na ich późniejszą stabilność i trwałość. Przy lekkich konstrukcjach ogrodzeniowych czasami wymagane są tylko fundamenty punktowe pod słupkami, które najlepiej również zabezpieczyć przed wylaniem betonu szalunkami. Przykładem jest płot panelowy, który nie wymaga podmurówki, a jedynie osadzenia metalowych słupków w betonie. Ułatwieniem przy ich montażu mogą być tuby szalunkowe, które łatwo wypoziomować i zalać betonem jednocześnie osadzając w nich wykonane ze stali słupki. W przypadku ciężkich konstrukcji ogrodzeniowych natomiast, gdzie konieczny jest fundament na całej linii płotu, szalowanie ogrodzenia stosuje się również na całej długości wykopu po obu jego stronach.

Szalowanie ogrodzenia – z jakich materiałów wykonuje się szalunki fundamentowe?

Obecnie szalunki wykonane mogą być z rozmaitych materiałów, ale ich tradycyjna forma to drewniane deski. Od tego właśnie materiału, który stosowano od lat, szalowanie ogrodzenia zwane jest też deskowaniem. Dzisiaj jednak oprócz desek używa się do tego celu także wodoodpornych płyt wiórowych, sklejek, a także metalu, blachy, czy nawet kartonu. Szalunek pod ogrodzenie można zrobić samemu, kupić szalunki jednorazowe, których nie zdejmuje się, lub wypożyczyć system szalunkowy, który zdejmuje się, jak beton zastygnie. Jeśli ktoś zdecyduje się na zatrudnienie do budowy ogrodzenia fachowców, ekipa będzie miała swoje szalunki, których można używać wielokrotnie lub użyje jednorazowych.

Czy szalowanie ogrodzenia zawsze jest konieczne?

Ogrodzenia ciężkie murowane, czy inne o dużej wadze powinny mieć ławę fundamentową pod całością płotu, a tym samym konieczne jest szalowanie ogrodzenia na całej jego długości i głębokości aż poniżej strefy przemarzania gruntu, która w różnych regionach Polski mieści się w przedziale od 80 do 140 cm. Ogrodzenia panelowe, czy wykonane z siatki lub metalowych profili najczęściej tego nie potrzebują. Wystarczy wtedy wykonanie stopy fundamentowej pod słupkami i umieszczenie szalunku tylko tam. Można zaryzykować przy lekkich płotach bezpośrednie zalewanie betonem wykopanych otworów w ziemi z osadzonymi w nich słupkami. Jednak eksperci radzą wykonanie szalunku nawet pod fundamenty punktowe, szczególnie jeśli ogrodzenie jest budowane na mało zwartym podłożu i ziemia może się osypywać. Przy wlewaniu betonu do otworów bez szalunku, zużywa się go więcej. Względy oszczędnościowe w tym wypadku również mają znaczenie, jeśli komuś zależy na postawieniu ogrodzenia jak najmniejszym kosztem.

Szalowanie ogrodzenia ciężkiego

Ogrodzenia ciężkie murowane lub nawet te, które mają tylko betonową podmurówkę i betonowe słupki, a wypełnienie jest z metalowych przęseł, powinny mieć solidny ciągły fundament. Na całej jego długości konieczne jest szalowanie ogrodzenia. Obecne technologie pozwalają na efektowne budowanie słupów betonowych w formie okrągłej lub kwadratowej i wypełnianie ich ciężkimi stalowymi przęsłami. Tego typu ogrodzenie sprawdza się w stylu dworkowym. Często tej samej technologii szalowania używa się przy stawianiu kolumn przy wejściach do dworków, co prezentuje się bardzo efektownie. Przy ciężkich konstrukcjach ogrodzeniowych szalowanie ogrodzenia przeprowadza się poprzez:

szalowanie pod słupki betonowe

W tym wypadku szalunek jest jednocześnie formą nadającą kształt całemu słupkowi, a nie tylko części będącej fundamentem. Używa się do tego rur metalowych lub tub tekturowych w przypadku słupków okrągłych, lub metalowych prętów i deskowania przy tworzeniu słupków kwadratowych. Taki pionowy szalunek wypełnia się masą betonową.

szalowanie ławy fundamentowej

Niezależnie od szalowania słupków, wykonuje się szalowanie ławy fundamentowej w linii ciągłej pod całym ogrodzeniem z uwzględnieniem otworów dylatacyjnych. Często w szalunkach umieszcza się również pręty zbrojeniowe. Po zalaniu betonem przykrywa się fundament folią, aby zapobiec szybkiemu wysychaniu.

szalowanie wylewanego ogrodzenia betonowego

Obecnie wylewane ogrodzenie betonowe nie jest powszechnie stosowane ze względu na skomplikowany charakter prac. Trzeba w tym wypadku zastosować szalunki na taką wysokość, jaką ma mieć płot.

Częściej więc korzysta się z gotowych bloczków betonowych czy płyt prefabrykowanych, które produkuje się masowo przy wykorzystaniu całego systemu szalunków. Następnie gotowe przywożone są na miejsce i montowane najczęściej do słupków również wykonanych w systemie, mających odpowiednie otwory w bokach, w które wsuwa się płyty betonowe. Natomiast montaż metalowych czy drewnianych przęseł do wylanych z betonu słupków odbywa się za pomocą kotew, nitów i łączników.

Szalowanie ogrodzenia – co jeszcze warto wiedzieć?

Szalunki pod ogrodzenie należy utrzymywać do czasu, aż beton dobrze zwiąże. Nie należy jednak tego procesu przyspieszać, ponieważ beton powinien zastygać powoli. Nie poleca się wykonywać wylewki, gdy temperatura wynosi mniej niż 5 stopni, a przy prowadzeniu prac w temperaturze powyżej 25 stopni należy beton zraszać wodą w celu zapobiegania jego szybkiemu wysychaniu.

Jak widać, wylewanie fundamentów, a co się z tym wiąże szalowanie ogrodzenia to w przypadku ciężkich konstrukcji ogrodzeniowych konieczność, która może opóźnić prace budowlane. Jest to jednak niezbędne, aby ogrodzenie było stabilne i trwałe. Z tego względu szybciej stawia się lekkie konstrukcje, które mają jedynie fundamenty punktowe i nie wymagają szalowania ogrodzenia na całej długości.