Posiadanie nieruchomości bez dostępu do drogi publicznej nie uniemożliwia właścicielowi dojazdu. Aby korzystać z możliwości przejazdu przez działkę sąsiada, musi on upomnieć się o ustanowienie służebności drogowej. Jak w praktyce to wygląda? Co mówią o tym przepisy? Czy można postawić na drodze służebnej bramę? Jak rozwiązana jest kwestia - służebność przejazdu a ogrodzenie? Sprawdźcie.
Służebność przejazdu a ogrodzenie – co mówią przepisy i praktyka?
Jeżeli do posesji nie ma dojazdu drogą publiczną, musi zostać ustanowiona służebność drogi koniecznej, w wyniku czego właściciel posesji władnącej, czyli tej, na której rzecz ustanawia się służebność, będzie mógł korzystać z prawa dojścia i dojazdu do swojej nieruchomości przez teren sąsiada jedynie za pomocą ściśle wytyczonej trasy. Jeżeli sąsiedzi dojdą w tym względzie do porozumienia w drodze ugody, czasem za wynagrodzeniem, ustanawia się służebność przejazdu, a ogrodzenie właściciel obciążony służebnością najczęściej przesuwa tak, aby znajdowało się poza szlakiem służebnym. Jest to rozwiązanie najkorzystniejsze dla obu stron pod warunkiem, że płot łatwo można przesunąć i nie wiąże się to z dużymi kosztami. Jeśli natomiast właściciele sąsiednich posesji nie osiągną porozumienia w zakresie samego udostępnienia drogi, czy w takich kwestiach jak służebność przejazdu, a ogrodzenie, sprawę może rozstrzygnąć sąd. Jeśli do sprawy sądowej nie dojdzie, w umowie między sąsiadami powinny zostać określone wszelkie szczegóły dotyczące praw i obowiązków obu stron, a także tego, kto w przyszłości będzie odpowiedzialny za remont drogi służebnej. Musi być w niej też określona szerokość drogi, a w etapie końcowym umowa powinna mieć formę aktu notarialnego lub orzeczenia sądowego.
Służebność przejazdu a ogrodzenie – czy można je stawiać na drodze dojazdowej?
Jeżeli zostanie ustanowiona służebność drogi, a ogrodzenie na tym terenie jeszcze nie zostało postawione, pojawia się pytanie, czy można je zbudować i kto ma do tego prawo. W świetle przepisów jedyną osobą uprawnioną do takich czynności jest właściciel działki, przez którą przebiega przejazd. Nie może tego zrobić osoba korzystająca ze służebności przejazdu. Ma ona bowiem tylko ograniczone prawo to użytkowania pozwalające na przemieszczanie się po wyznaczonej trasie do swojej posiadłości. Postawione przez właściciela drogi, na którą została nałożona służebność przejazdu, ogrodzenie nie może jednak utrudniać korzystania z drogi osobie, z którą została zawarta umowa lub w przypadku, jeżeli sąd tak postanowił. Jeśli natomiast zostanie postawiona brama, klucze do niej, czy kod umożliwiający jej otwarcie i zamknięcie musi otrzymać także osoba, która będzie korzystała ze służebności przejazdu.
Służebność przejazdu a ogrodzenie – jaką odległość należy zachować?
Właściciel działki obciążonej służebnością przejazdu może postawić ogrodzenie nawet na linii, która wytycza granicę służebności pod warunkiem, że droga służebna jest na tyle szeroka, że umożliwi swobodny przejazd. Przepisy nie precyzują, jaki dokładnie dystans powinno się zachować. Jeśli jednak jest to wąski pas, którego dotyczy służebność przejazdu, a ogrodzenie stoi zbyt blisko i uniemożliwia swobodny przejazd właścicielom nieruchomości władnącej, należy liczyć się z tym, że mogą oni wystąpić do sądu o ochronę swoich praw do przejazdu, w efekcie czego sąd przyzna im rację i ogrodzenie takie trzeba będzie przesunąć. Przy stawianiu płotu zawsze należy trzymać się wytycznych zawartych w umowie i nie można na własną rękę tych odległości zmniejszać.
Służebność przejazdu a ogrodzenie uniemożliwiające przejazd
Jeśli w drodze umowy lub sądownie została ustanowiona służebność przejazdu, a ogrodzenie, które było postawione wcześniej w miejscu, gdzie ma się on odbywać, stanowi zaporę uniemożliwiającą przejazd, a właściciel nie kwapi się, aby je usunąć, czy przestawić, nie wolno działać na własną rękę. Nie można płotu zdemontować, ale należy swoich praw dochodzić najpierw w drodze polubownej poprzez bezpośrednie zwrócenie się do sąsiada z prośbą o udostępnienie przejazdu. Jeśli to nie pomoże i ogrodzenie nadal będzie uniemożliwiało przejazd, wówczas można wystąpić na drogę sądową. Najlepiej zwrócić się najpierw do prawnika, który dysponuje odpowiednią wiedzą i będzie mógł pomóc skutecznie doradzić jak wyegzekwować respektowanie przysługującego prawa. Sąd w sytuacji, gdy zignorowana została przez sąsiada kwestia służebności przejazdu, a ogrodzenie przez niego postawione stanowi przeszkodę i uniemożliwia dojazd na posesję, przychyli się do wyegzekwowania prawa dojazdu do posesji, do której nie można dostać się w inny sposób.
Służebność przejazdu a ogrodzenie – jakie postawić najlepiej?
Mimo że nie ma określonych przepisami ogólnymi prawa budowlanego wymagań, jakie ogrodzenie można postawić przy drodze służebnej, mogą takie zalecenia znajdować się w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Jeśli i tam nie zostało to jasno określone, można postawić dowolny płot. Mając do wyboru szeroką gamę ogrodzeń, najlepiej wybrać takie, które będzie ażurowe, aby nie zasłaniać widoczności osobie przejeżdżającej drogą. Przykładem dobrego rozwiązania jest ogrodzenie panelowe. Może to okazać się także korzystną opcją ze względu na częste sprawy sporne między sąsiadami, których dotyczy kwestia - służebność przejazdu, a ogrodzenie. Właściciele działek się zmieniają i często inaczej patrzą na zawarte wcześniej ugody. Aby nie narażać się na duże koszty rozbierania ogrodzenia i przenoszenia go w inne miejsce, najlepiej zainwestować w lekkie ogrodzenie panelowe, które w jeden dzień nawet można przestawić. Czasami jest to możliwe także w sytuacji, gdy zaistnieją okoliczności, że przejazd drogą służebną już nie jest konieczny i można cofnąć służebność przejazdu, a ogrodzenie przesunąć w miejsce granicy posesji. W takim przypadku płot panelowy również okaże się najlepszym rozwiązaniem.
Ustanowienie służebności przejazdu czasami jest konieczne, gdy nie ma innego dojazdu do posesji oddalonej od drogi publicznej. Najlepiej jeśli zainteresowane strony dojdą do porozumienia w kwestii, jaką jest służebność przejazdu, a ogrodzenie, aby bez niepotrzebnych sporów mieszkać i utrzymywać dobre sąsiedzkie stosunki. Przy zawieraniu ugody warto jednak uwzględnić wszystkie istotne dla sprawy kwestie, aby uniknąć nieporozumień w przyszłości.
